اﻫﻤﯿﺖ ﺗﻐﺬﯾﻪ در دوره ﺳﺎﻟﻤﻨﺪي

كمبود ويتامين B1 وB12 كه باعث ضعف حافظه و قدرت تمركز مي شود در بین سالمندان شايع است . افزايش دريافت آنتي اكسيدان ها ، مانند ويتامين A-E-C و سلنيوم به حفظ سلامت سالمند در برابر بيماري هاي قلبي ، التهاب مفاصل ، پوكي استخوان ، سرطان و آب مرواريد كمك مي كند .

تغذیه سالمندان

تغذیه سالمندان نقش بسیار مهمی در سلامتی ، افزایش عمر و نشاط سالمندان دارد و استفاده ار رژیم غذایی که انواع گوناگونی از غذاها را دارد در سال های سالمندی مهم است . زیرا مقدار کالری آنها کمتر است . کمبود ویتامین B1 وB12 که باعث ضعف حافظه و قدرت تمرکز می شود در این گروه سنی شایع است .

افزایش دریافت آنتی اکسیدان ها ، مانند ویتامین A-E-C و سلنیوم به حفظ سلامت سالمند در برابر بیماری های قلبی ، التهاب مفاصل ، پوکی استخوان ، سرطان و آب مروارید کمک می کند .

توصیه غذایی در تغذیه سالمندان

اگر سالمند از دندان های مصنوعی استفاده می کند بهتر است برای او غذاها را به صورت نرم و پوره تهیه نمایید و به جای سرخ کردن غذا ها را آب پز کنید . استفاده از نان و غلات کامل ، سیزی ها و میوه ها ، به خصوص گلابی رسیده ، آلو و زردآلو  در تغذیه سالمندان برای رفع یبوست مفید است . هم چنین دریافت شیر به مقدار کافی و مصرف مایعات کافی به میزان 8 تا 10 لیوان در روز از ابتلا به یبوست جلوگیری می کند .

قرارگرفتن در معرض نور آفتاب به مدت نیم ساعت در روز، و استفاده از لباس هایی با رنگ روشن به تامین ویتامین D مورد نیاز برای سالمند کمک می کند بهتر است برای سالمندانی که خانه نشین هستند یا مرتب از خانه بیرون نمی روند با نظر پزشک یا متخصص تغذیه مکمل ویتامین D تهیه کنید . پس ویتامین D در تغذیه سالمندان باید گنجانده شود .

افراد مسن باید از خوردن غذای زیاد در یک وعده خودداری کنند بهتر است غذا را در دفعات بیش تر و حجم کم تر مصرف نمایند . اگر به مصرف یک غذای کامل تمایل دارند ، بهتر است وعده سنگین غذا برای ناهار باشد .

غذاهایی مانند سس ، نیمرو ، حبوباتی که کم پخته می شوند ، سبزی های نفاخ مثل پیاز یا کلم و شلغم و غذاهای سرخ شده و چرب برای سالمندان مناسب نیست . زیرا هضم آنها مشکل است .

برای جلوگیری از نفخ بهتر است از نوشیدن مایعات به همراه غذا با فاصله کمی پس از آن خودداری شود . هم چنین بهتر است در هنگام غذا خوردن صحبت نشود .

در صورت بی خوابی یا کم خوابی ، زیاد به آنها چای یا قهوه ندهید . نوشیدن یک لیوان شیر گرم پیش از خواب برای رفع بی خوابی مفید است .

خوردن سیب به دلیل اینکه فیبر زیادی دارد باعث کاهش چربی و کلسترول می شود . به سالمندتان توصیه کنید هر روز 1 یا 2 عدد سیب میل کند .

اهمیت دریافت کلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان به خصوص در زمان سالمندی اهمیت زیادی دارد.
مصرف مقدار کافی لبنیات ، نیاز کلسیم را تامین می کند . همچنین تامین ویتامین D نیز برای جذب کلسیم ضروری است .

بیماری های شایع  و تغدیه سالمندان جهت درمان

بر خلاف تصور ما پیر شدن لزوما با بیماری خاصی همراه نیست اما برخی بیماری ها در پیری شایع تر هستند . تغذیه مناسب در پیشگیری از این بیماری ها موثر است .

بیماری های قلبی عروقی سالمندان

بیماری های قلبی و عروقی که در مردان حدود 45 سالگی و در زنان حدود 55 سالگی به دلیل تغییرات هورمونی پس از یائسگی بروز پیدا می کند هرچند سن شیوع این بیماری ها در هر دو جنس رو به کاهش است .

مصرف الکل از عواملی هستند که خطر ابتلا به بیماری های قلبی را بسیار بالا می برند پیشرفت بیماری های قلبی اغلب به حمله های قلبی منجر می شود .

تغذیه سالمندان برای بیماری های قلبی عروقی

برای پیشگیری از بیماری های قلبی در سالمندان  و یا جلوگیری از پیشرفت آن لازم است در شیوه زندگی خود به خصوص در تغذیه و به خصوص برای کسانی که سابقه بیماری را در افراد خانواده دارند . تغییراتی انجام دهید .

1- مصرف کل چربی و به ویژه چربی اشباع را در غذایتان کاهش دهید . چربی های اشباع در غذاهای حیوانی (شامل لبنیات نیز هست ) یافت می شوند . روغن های نباتی جامد نیز چربی های اشباع دارند .

2- میزان کلسترول دریافتی بدن خود را کم کنید همچنین کلسترول نیز در غذاهای حیوانی وجود دارد. زرده تخم مرغ ، دل و جگر و انواع گوشت ها مقدار زیادی کلسترول دارند .

3- مقدار فیبر مصرفی خود را افزایش دهید . غلات سبوس دار ، حبوبات ، میوه ها ، و سبزی ها از منابع غنی فیبر هستند که می توانند به کاهش چربی خون و کلسترول کمک کنند .

4- مصرف میوه و سبزی را به حداقل 5 واحد در روز در تغذیه سالمندان افزایش دهید . میوه ها و سیزی ها علاوه بر فیبر حاوی آنتی اکسیدان و ویتامین های گروه B هستند که خطر ابتلای به بیماری های قلبی را کاهش می دهند .

5- وزن خود را محدوده وزن سلامت نگهدارید . در صورت چاقی ، وزن اضافه را کم کنید . چاقی به ویژه اگر همراه بالا بودن نسبت دور کمر به دور باسن باشد عامل مهمی در بیماری های قلبی است نسبت دور کمر به دور باسن در زنان باید کم تر از 8/0 و در مردان کمتر 1 باشد .

6- در برنامه غذایی و تغذیه سالمندان از موادی مانند انگور ، گریپ فروت ، چای و پیاز و ماهی استفاده کنید .

7- روغن مصرف تان را از چربی های غیر اشباع قرار دهید . استفاده از روغن زیتون و کلرا می تواند کلسترول LDL را کاهش دهد . و بیش تر از 5 فنجان در روز قهوه مصرف نکنید .

فشار خون بالا در سالمندان

فشار خون بالا یا پرفشاری خون در میان سالمندان شیوع بیشتری دارد . پرفشاری خون نه تنها خود یک بیماری است ، بلکه احتمال ابتلا به بیماری های دیگر را نیز فراهم می کند .

نکته مهم درباره این بیماری آن است که افراد مبتلا به فشار خون بالا ، ممکن است سال ها علامتی نداشته باشند و سپس دچار حمله قلبی شوند . اگر فشار خون درمان نشود ، می تواند به بسیاری از بیماری های قلبی و عروقی و نارسایی کلیه منجر شود .

برای جلوگیری و کنترل فشار خون رژیم ویژه ای وجود دارد که برای کاهش فشار خون در افراد مبتلا و یا افراد در معرض خطر موثر است ، می توانید با کمک یک متخصص تغذیه ، برنامه غذایی مناسبی تنظیم کنید .

تغذیه سالمندان دارای فشارخون بالا

1- رژیم DASH ، 7 تا 8 واحد غلات ، 4 تا 5 واحد سبزیجات ، 4 تا 5 واحد میوه ها ، 2 تا 3 واحد لبنیات بدون چربی یا کم چرب ، و حداکثر 2 واحد گوشت کم چرب به صورت روزانه را شامل می شود . هم چنین مصرف 4 تا 5 واحد از حبوبات و مغزها به صورت هفتگی توصیه می شود .

2- از لبنیات کم چرب استفاده کنید و چربی های گوشت را قبل از پخت جدا کنید . استفاده از ماهی در برنامه غذایی نیز تاثیر مفیدی برای افراد مبتلا به فشار خون دارد .

3- استفاده کامل از منابع غذایی که پتاسیم دارند ، در کنترل فشار خون نقش مهمی دارد . پتاسیم ، دفع سدیم را افزایش می دهد . گوجه فرنگی ، آلو پرتقال ،گریپ فروت ، موز و کیوی از منابع خوب پتاسیم است .

4- مصرف نمک را کم کنید و کاهش دهید . و همچنین غذا را کم نمک تهیه کنید و سر سفره از نمک استفاده نکنید . غذاهای کنسروی و فرآینده شده ، نمک زیادی دارند ، بهتر است تا حد امکان از این مواد استفاده نکنید . مصرف نمک نیز روزانه باید کم تر از 6 گرم (به اندازه یک قاشق مرباخوری) باشد .

پوکی استخوان در سالمندان

در بیماری پوکی استخوان املاح موجود در استخوان کاهش یافته و باعث می شود استخوان با یک ضربه کوچک و یا حتی به صورت خود به خود شکسته شود .

معمولا تا قبل از 30 سالگی با داشتن برنامه غذایی صحیح میتوان تراکم خوبی برای استخوان ایجاد کرد. برای تامین کلسیم مورد نیاز بدنتان می بایست روزانه در حدود 3 تا 4 واحد از گروه لبنیات مصرف نمایید . به گزارش آسان طب به طور مداوم ورزش کنید و سیگار نکشید . همچنین هر روز قسمت کوچکی از بدن ، مانند پایین پاها را به مدت 15 دقیقه در تماس با نور مستقیم خورشید قرار دهید .

برخی از افراد بیش تر مستعد پوکی استخوان هستند ، مانند خانم ها ، افراد لاغر، سالمندان ، و خانم های یائسه اند و یا با جراحی تخمدان هایشان را برداشته اند ، کسانی که زندگی بدون تحرک و ورزش دارند ماند کارمندان ، افراد سیگاری و همچنین افرادی که دچار افسردگی هستند ، کسانی که سابقه فامیلی پوکی استخوان دارند ، افرادی که از داروهای حاوی کورتیکو استروئید استفاده می کنند .

تغذیه سالمندان برای پوکی استخوان

در تغذیه سالمندان برای اینکه رژیم غذایی را ازکلسیم پر کنید می توانید موارد زیر را به کار ببرید :

عصاره کلسیم تهیه کنید ؛ استخوان های گاو یا گوسفند را در یک محلول اسیدی مانند آب و سرکه یا آبلیمو بجوشانید ، این محلول می توانید به تنهایی ، یا در تهیه غذا استفاده کنید .

بیش تر ماهی مصرف کنید ، به خصوص ماهی های ساردین و کلیلکا که به استخوان خورده می شوند .

به جای نوشابه و قهوه از آبمیوه استفاده نمایید ؛ ویتامین C موجود در ابمیوه ها جذب کلسیم را بالا می برد .

در برنامه غذایی سالمندان ، از گیاهان سرشار از کلسیم استفاده کنید؛ مانند سبزی های برگ سبز نظیر جعفری ، پونه ، برگ مو ، انواع کلم و بادام .

برای پیشگیری از شکستگی استخوان ، به سالمندان توصیه کنید مراقب سطوح لغزنده ، مانند کف حمام ، سرامیک ، کاشی و غیره و به خصوص وقتی خیس هستند باشید . هنگام یخبندان و هوای برفی از خانه خارج نشوید . وسایل سنگین را روی طبقات بلند قرار ندهید تا هنگا م برداشتن به مشکل بربخورید . و از کفش های لغزنده استفاده نکنید .

منبع مطلب تغذیه سالمندان : سایت آسان طب

http://asanteb.com/